زیاد بن منذر: در محضر امام باقر علیه‌السلام بودم در حالی که ایشان مشغول سخن گفتن با مردم بود. ناگهان مردی از اهل بصره به نام عثمان أعشی که از حسن بصری نقل حدیث می‌کرد برخاست و عرض کرد: ای فرزند رسول خدا، فدایت شوم، حسن بصری حدیثی را برای ما نقل می‌کند و معتقد است که این آیه درباره مردی نازل شده، ولی نام آن مرد را به ما نمی‌گوید! آیه این است: «یا أیُّهَا الرَّسولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إلَیکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ»(مائده/67).

امام باقر علیه‌السلام فرمود: ! چرا این کار را می‌کند؟! خدا نمازش را قضا نکند! او اگر می‌توانست نامش را ببرد، حتماً چنین می‌کرد.

[اما داستان آیه از این قرار است:] جبرئیل بر رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله نازل شد و به او گفت: پروردگار بزرگ و بلندمرتبه‌ات فرمان می‌دهد که مردم را به سوی نمازشان راهنمایی کنی و حجت را بر آن حضرت تمام کرد. پیامبر نیز به نماز سفارش کرد تا حجّت بر آنان تمام شود.

بار دیگری، جبرئیل نزد رسول خدا آمد و گفت: خدای بزرگ و بلندمرتبه فرمان می‌دهد که اُمّت خود را با زکات آشنا کنی، همان‌طور که ایشان را به  نماز سفارش کردی. پس جبرئیل، پیامبر را به زکات سفارش کرد و حجّت را بر او تمام کرد و رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله نیز زکات را به مردم آموخت و حجّت را بر ایشان تمام کرد.

بار دیگر، جبرئیل به سوی پیامبر آمد و گفت: خدای متعال، فرمان می‌دهد که مردم را در ماه‌ رمضان که میان شعبان و شوّال قرار دارد، وادار به روزه کنی و این که در آن چه باید بکنند و چه نباید انجام دهند، همان‌طور که آنان را به  نماز و زکات سفارش کردی. پس جبرئیل، پیامبر را با روزه آشنا کرد و حجّت را بر او تمام نمود و رسول خدا نیز اُمّت خود را به سوی روزه راهنمایی کرد و حجّت را بر ایشان تمام کرد.

مرتبه بعد، جبرئیل نزد پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله آمد و گفت: خدای تبارک و تعالی به تو فرمان می‌دهد که اُمت را با حج آشنا کنی، همان‌طور که آنان را با نماز، زکات و روزه آشنا کردی. جبرئیل حجّت را بر پیامبر تمام کرد و رسول خدا نیز اُمّت خود را با حج آشنا کرد و حجت را بر ایشان تمام کرد.

بار دیگری جبرئیل نزد پیامبر آمد و گفت: خدای بزرگ و بلندمرتبه فرمان می‌دهد که اُمّت خود را با ولیّ‌شان آشنا کنی، همان‌گونه که ایشان را به نماز، زکات، روزه و حج راهنمایی کردی. جبرئیل حجّت را بر پیامبر تمام کرد. رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در پاسخ فرمود: امت من چندان از دوران جاهلیت دور نشده‌اند! خداوند نیز آیه «یا أیُّهَا الرَّسولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إلَیکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ»(مائده/67) را نازل فرمود که تفسیر آن چنین است: آیا از مردم میترسی؟! خدا تو را از گزند مردم حفظ می‌کند!

در نتیجه رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله برخاست، دست علی بن ابی طالب را بالا برد و فرمود: هر که من مولای اویم، اینک علی مولای اوست. خداوندا، دوستدارش را دوست بدار و با دشمنش دشمنی کن و هر که یاری‌اش کند یاری کن و خوار و ذلیل کن آنکه او را خوار کند و هر کس که او را دوست دارد دوست بدار و دشمن هر کسی باش که با او دشمنی کند.

متن عربی

تفسیر العیاشی: عَنْ زِیَادِ بْنِ الْمُنْذِرِ قَالَ: کُنْتُ عِنْدَ أَبِی جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ علیه السلام وَ هُوَ یُحَدِّثُ النَّاسَ فَقَامَ إِلَیْهِ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ الْبَصْرَةِ یُقَالُ لَهُ عُثْمَانُ الْأَعْشَی کَانَ یَرْوِی عَنِ الْحَسَنِ الْبَصْرِیِّ فَقَالَ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ جُعِلْتُ فِدَاکَ إِنَّ الْحَسَنَ الْبَصْرِیَّ یُحَدِّثُنَا حَدِیثاً یَزْعُمُ أَنَّ هَذِهِ ‌الآیَة نَزَلَتْ فِی رَجُلٍ وَ لَا یُخْبِرُنَا مَنِ الرَّجُلُ یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ تَفْسِیرُهَا أَ تَخْشَی النَّاسَ فَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ فَقَالَ أَبُو جَعْفَرٍ علیه السلام مَا لَهُ لَا قَضَی اللَّهُ دِینَهُ یَعْنِی صَلَاتَهُ أَمَا أَنْ لَوْ شَاءَ أَنْ یُخْبِرَ بِهِ خَبَّرَ بِهِ إِنَّ جَبْرَئِیلَ هَبَطَ عَلَی رَسُولِ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله فَقَالَ لَهُ إِنَّ رَبَّکَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَأْمُرُکَ أَنْ تَدُلَّ أُمَّتَکَ عَلَی صَلَاتِهِمْ فَدَلَّهُ عَلَی الصَّلَاةِ وَ احْتَجَّ بِهَا عَلَیْهِ فَدَلَّ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله أُمَّتَهُ عَلَیْهَا وَ احْتَجَّ بِهَا عَلَیْهِمْ ثُمَّ أَتَاهُ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَأْمُرُکَ أَنْ تَدُلَّ أُمَّتَکَ مِنْ زَکَاتِهِمْ عَلَی مِثْلِ مَا دَلَلْتَهُمْ عَلَیْهِ مِنْ صَلَاتِهِمْ فَدَلَّهُ عَلَی الزَّکَاةِ وَ احْتَجَّ بِهَا عَلَیْهِ فَدَلَّ رَسُولُ اللَّهِ أُمَّتَهُ عَلَی الزَّکَاةِ وَ احْتَجَّ بِهَا عَلَیْهِمْ ثُمَّ أَتَاهُ جَبْرَئِیلُ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی یَأْمُرُکَ أَنْ تَدُلَّ أُمَّتَکَ مِنْ صِیَامِهِمْ عَلَی مِثْلِ مَا دَلَلْتَهُمْ عَلَیْهِ مِنْ صَلَاتِهِمْ وَ زَکَاتِهِمْ شَهْرَ رَمَضَانَ بَیْنَ شَعْبَانَ وَ شَوَّالٍ یُؤْتَی فِیهِ کَذَا وَ یُجْتَنَبُ فِیهِ کَذَا فَدَلَّهُ عَلَی الصِّیَامِ وَ احْتَجَّ بِهِ عَلَیْهِ فَدَلَّ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله أُمَّتَهُ عَلَی الصِّیَامِ وَ احْتَجَّ بِهِ عَلَیْهِمْ ثُمَّ أَتَاهُ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَأْمُرُکَ أَنْ تَدُلَّ أُمَّتَکَ فِی حَجِّهِمْ مِثْلَ مَا دَلَلْتَهُمْ عَلَیْهِ فِی صَلَاتِهِمْ وَ زَکَاتِهِمْ وَ صِیَامِهِمْ فَدَلَّهُ عَلَی الْحَجِّ وَ احْتَجَّ عَلَیْهِ فَدَلَّ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله أُمَّتَهُ عَلَی الْحَجِّ وَ احْتَجَّ بِهِ عَلَیْهِمْ ثُمَّ أَتَاهُ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَأْمُرُکَ أَنْ تَدُلَّ أُمَّتَکَ فِی حَجِّهِمْ مِثْلَ مَا دَلَلْتَهُمْ عَلَیْهِ فِی صَلَاتِهِمْ وَ زَکَاتِهِمْ وَ صِیَامِهِمْ فَدَلَّهُ عَلَی الْحَجِّ وَ احْتَجَّ عَلَیْهِ فَدَلَّ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله أُمَّتَهُ عَلَی الْحَجِّ وَ احْتَجَّ بِهِ عَلَیْهِمْ ثُمَّ أَتَاهُ فَقَالَ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی یَأْمُرُکَ أَنْ تَدُلَّ أُمَّتَکَ مِنْ وَلِیِّهِمْ عَلَی مِثْلِ مَا دَلَلْتَهُمْ عَلَیْهِ فِی صَلَاتِهِمْ وَ زَکَاتِهِمْ وَ صِیَامِهِمْ وَ حَجِّهِمْ قَالَ فَقَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله رَبِّ أُمَّتِی حَدِیثُو عَهْدٍ بِالْجَاهِلِیَّةِ فَأَنْزَلَ اللَّهُ یا أَیُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ ما أُنْزِلَ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ وَ إِنْ لَمْ تَفْعَلْ فَما بَلَّغْتَ رِسالَتَهُ تَفْسِیرُهَا أَ تَخْشَی النَّاسَ فَاللَّهُ یَعْصِمُکَ مِنَ النَّاسِ فَقَامَ رَسُولُ اللَّهِ صلی‌الله‌علیه‌وآله فَأَخَذَ بِیَدِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ فَرَفَعَهَا فَقَالَ مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلَاهُ اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ وَ اخْذُلْ مَنْ خَذَلَهُ وَ أَحِبَّ مَنْ أَحَبَّهُ وَ أَبْغِضْ مَنْ أَبْغَضَهُ.

منابع
image_pdf
بحارالانوار/34/140/37
تفسیر عیاشی/نسخه خطی
0 0 رای ها
رأی دهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest

0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x

دسترسی سریع

دسته بندی روایات