اصبغ بن نباته از امیرالمؤمنین علیه‌السلام درباره مفهوم آیات «أنِ اشْکُرلی وَ لِوالِدَیْکَ إلَیَّ الْمَصیرُ * وَ إن جاهَداکَ عَلی أن تُشْرِکَ بی ما لَیْسَ لَکَ بِه عِلْمٌ فَلا تُطِعْهُما وَ صاحِبْهُما فِی الدُّنْیا مَعْروفًا وَاتَّبِعْ سَبیلَ مَنْ أنابَ إلَیَّ ثُمَّ إلَیَّ مَرْجِعُکُمْ فَأُنَبِّئُکُم بِما کُنتُمْ تَعْمَلونَ»{شکرگزارِ من و والدینت باش که بازگشت [همه] به سوی من است. و هرگاه آن دو، تلاش کنند که تو چیزی را همتای من قرار دهی، که از آن آگاهی نداری، از ایشان اطاعت نکن، ولی با آن دو، در دنیا به طرز شایسته‌ای رفتار کن. و از راه کسانی پیروی کن که توبه‌کنان به سوی من آمده‌اند. سپس بازگشت همه شما به سوی من است و من شما را از آنچه عمل می‌کردید آگاه می‌کنم.}( لقمان/14-15) پرسید.

ایشان فرمود: والدینی که خداوند تشکر از آن‌ها را واجب فرموده، کسانی هستند که عِلم را زاییدند و حکمت و دانش را به ارث گذاشتند و به مردم دستور داد از آن‌ها اطاعت کنند.

و اما عبارت «إلَیَّ الْمَصیرُ» به این معناست که بازگشت بندگان به سوی خداست و دلیل این امر، کلمه «والدین» است.

سپس صحبتش را متوجه ابن حنتمه (عمر) و دوست او (ابوبکر) کرد و در مورد والدین به طور خاص فرمود: «وَ إن جاهَداکَ عَلی أن تُشْرِکَ بی» یعنی اگر آن دو نفر تلاش کردند در دستور خدا به وصایت امیر مؤمنان شرک بورزی و از کسی که دستور گرفتی اطاعتش کنی، رو بگردانی و ایشان را اطاعت نکنی، «فلا تطعهما»، یعنی سخن ایشان را نشنو!

آنگاه صحبتش را متوجه «والدین» کرد و فرمود: «صاحِبْهُما فِی الدُّنْیا مَعْروفًا» یعنی مردم را از فضل آن دو نفر آگاه کن و به راه ایشان دعوت کن که این خود سخن خداست آنجا که می‌فرماید: «وَ اتَّبِعْ سَبیلَ مَنْ أنابَ إلَیَّ ثُمَّ إلَیَّ مَرْجِعُکُمْ».

سپس فرمود: بازگشت شما به خدا و سپس به ماست؛ پس، از خدا بترسید و از «والدین» نافرمانی نکنید که رضای «والدین»، خشنودی خداست و خشم آن‌ها خشم خداست.

متن عربی

تفسیر القمی: الْحُسَیْنُ بْنُ مُحَمَّدٍ عَنِ الْمُعَلَّی عَنْ بِسْطَامَ بْنِ مُرَّةَ عَنْ إِسْحَاقَ بْنِ حَسَّانَ عَنِ الْهَیْثَمِ بْنِ وَاقِدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ الْعَبْدِیِّ عَنْ سَعْدٍ الْإِسْکَافِ عَنِ الْأَصْبَغِ بْنِ نُبَاتَةَ: أَنَّهُ سَأَلَ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ عَنْ قَوْلِ اللَّهِ تَعَالَی- أَنِ اشْکُرْ لِی وَ لِوالِدَیْکَ إِلَیَّ الْمَصِیرُ فَقَالَ الْوَالِدَانِ اللَّذَانِ أَوْجَبَ اللَّهُ لَهُمَا الشُّکْرَ هُمَا اللَّذَانِ وَلَدَا الْعِلْمَ وَ وَرَّثَا الْحُکْمَ وَ أَمَرَ النَّاسَ بِطَاعَتِهِمَا ثُمَّ قَالَ إِلَیَّ الْمَصِیرُ فَمَصِیرُ الْعِبَادِ إِلَی اللَّهِ وَ الدَّلِیلُ عَلَی ذَلِکَ الْوَالِدَانُ ثُمَّ عَطَفَ الْقَوْلَ عَلَی ابْنِ حَنْتَمَةَ وَ صَاحِبِهِ فَقَالَ فِی الْخَاصِّ- وَ إِنْ جاهَداکَ عَلی أَنْ تُشْرِکَ بِی یَقُولُ فِی الْوَصِیَّةِ وَ تَعْدِلُ عَمَّنْ أُمِرْتَ بِطَاعَتِهِ فَلا تُطِعْهُما وَ لَا تَسْمَعْ قَوْلَهُمَا ثُمَّ عَطَفَ الْقَوْلَ عَلَی الْوَالِدَیْنِ فَقَالَ وَ صاحِبْهُما فِی الدُّنْیا مَعْرُوفاً یَقُولُ عَرِّفِ النَّاسَ فَضْلَهُمَا وَ ادْعُ إِلَی سَبِیلِهِمَا وَ ذَلِکَ قَوْلُهُ وَ اتَّبِعْ سَبِیلَ مَنْ أَنابَ إِلَیَّ ثُمَّ إِلَیَّ مَرْجِعُکُمْ فَقَالَ إِلَی اللَّهِ ثُمَّ إِلَیْنَا فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ لَا تَعْصُوا الْوَالِدَیْنِ فَإِنَّ رِضَاهُمَا رِضَا اللَّهِ وَ سَخَطَهُمَا سَخَطُ اللَّهِ.

منابع
image_pdf
بحارالانوار/5/6/36
تفسیر قمی/495
0 0 رای ها
رأی دهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest

0 نظرات
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x

دسترسی سریع

دسته بندی روایات