میثم تمار: در بازار بودم که اصبغ بن نباته پیشم آمد و گفت: وای میثم، لحظاتی قبل، از امیرالمؤمنین علی‌بن‌ابی‌طالب علیه‌السلام کلامی عجیب و مشکل شنیدم که به سختی می‌توان کلامی مثل آن پیدا کرد! گفتم: آن سخن چه بود؟ اصبغ گفت: شنیدم که فرمود: حدیث ما اهل بیت بسیار مشکل و عمیق است، به طوری که فقط فرشته مقرّب الهی یا پیامبر یا مؤمنی که خداوند قلب او را برای ایمان امتحان کرده، می‌تواند آن را تحمل کند!

من هم فوراً بلند شدم و نزد امیرالمؤمنین علیه‌السلام رفتم و عرض کردم: فدایت شوم، اصبغ کلامی از شما برای من نقل کرد که طاقت از من بُرد! فرمود: کدام کلام؟ من هم ماجرا را تعریف کردم.

به من فرمود: بنشین میثم. آیا علم عالمان برای همه قابل تحمل است؟ خداوند به فرشتگان فرمود: «إِنّی جاعِلٌ فِی الْأرْضِ خَلیفَةً قالواْ أَ تَجْعَلُ فیها مَن یُفْسِدُ فیها وَ یَسْفِکُ الدِّماء…»{من در زمین جانشینی قرار خواهم داد. [فرشتگان] گفتند: آیا در زمین کسی را جانشین می‌کنی که در آن فساد می‌کند و خونها می‌ریزد؟}(بقره/30). آیا به نظرت، فرشتگان توان تحمل آن علم را داشتند؟! گفتم: به خدا قسم که خیلی دشوار است.

در ادامه فرمود: مثال دیگر، درباره موسی(ع) است. خداوند تورات را به او نازل کرد و او گمان کرد بر روی زمین، کسی داناتر از او نیست! اما خداوند او را آگاه کرد که در میان موجودات، از تو عالم‌تر هم هست. و این به دلیل آن بود که ترس از عُجب و خودپسندی برای موسی(ع) وجود داشت. در نتیجه، موسی(ع) از پروردگارش درخواست کرد که او را به سوی آن عالِم راهنمایی کند. پس، خداوند موسی(ع) و خضر(ع) را به هم رساند. خضر(ع) کشتی را سوراخ کرد ولی موسی(ع) نتوانست در مقابل کار خضر(ع)، خویشتن‌داری کند. در ادامه، خضر(ع) آن کودک را کُشت اما موسی(ع) تحمل نکرد. و خضر(ع) آن دیوار را تعمیر کرد، ولی باز هم موسی صبرش را از دست داد.

و اما مثال سوم درباره مؤمنین است. در روز غدیر، رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله دست مرا بالا برد و فرمود: «مَن کنتُ مولاه فعلیّ مولاه». آیا مؤمنان به جز کسانی که خداوند آنان را حفظ کرد، توانستند آن را تحمل کنند؟! پس مژده و تبریک بر شما که خداوند چیزی را به شما داده که آن را حتی به بعضی از فرشتگان، پیامبران و مؤمنان هم نداده است! و این موهبت به خاطر آن است که شما فرمان رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله را تحمّل کردید.

متن عربی

تفسیر فرات بن إبراهیم: عَنْ صَالِحِ بْنِ مِیثَمٍ عَنْ أَبِیهِ قَالَ: بَیْنَا أَنَا فِی السُّوقِ إِذْ أَتَانِی الْأَصْبَغُ بْنُ نُبَاتَةَ فَقَالَ لِی وَیْحَکَ یَا مِیثَمُ لَقَدْ سَمِعْتُ عَنْ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ علیه السلام آنِفاً حَدِیثاً صَعْباً شَدِیداً أَنْ یَکُونَ کَمَا ذَکَرَ قُلْتُ وَ مَا هُوَ قَالَ سَمِعْتُ یَقُولُ إِنَّ حَدِیثَنَا أَهْلَ الْبَیْتِ صَعْبٌ مُسْتَصْعَبٌ لَا یَحْتَمِلُهُ إِلَّا مَلَکٌ مُقَرَّبٌ أَوْ نَبِیٌّ مُرْسَلٌ أَوْ مُؤْمِنٌ قَدِ امْتَحَنَ اللَّهُ قَلْبَهُ لِلْإِیمَانِ قَالَ فَقُمْتُ مِنْ فَوْرِی فَأَتَیْتُ أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام فَقُلْتُ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ جُعِلْتُ فِدَاکَ حَدِیثٌ أَخْبَرَنِی بِهِ الْأَصْبَغُ عَنْکَ قَدْ ضِقْتُ بِهِ ذَرْعاً قَالَ فَمَا هُوَ فَأَخْبَرْتُهُ بِهِ قَالَ لِی اجْلِسْ یَا مِیثَمُ أَ وَ کُلُّ عِلْمِ الْعُلَمَاءِ یُحْتَمَلُ قَالَ اللَّهُ لِمَلَائِکَتِهِ إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَةً قالُوا أَ تَجْعَلُ فِیها مَنْ یُفْسِدُ فِیها وَ یَسْفِکُ الدِّماءَ إِلَی آخِرِ الآیَةِ فَهَلْ رَأَیْتَ الْمَلَائِکَةَ احْتَمَلُوا الْعِلْمَ قَالَ قُلْتُ هَذِهِ وَ اللَّهِ أَعْظَمُ مِنْ تِلْکَ قَالَ وَ الْأُخْرَی عَنْ مُوسَی أَنْزَلَ اللَّهُ عَلَیْهِ التَّوْرَاةَ فَظَنَّ أَنْ لَا أَحَدَ فِی الْأَرْضِ أَعْلَمُ مِنْهُ فَأَخْبَرَهُ اللَّهُ تَعَالَی أَنَّ فِی خَلْقِی مَنْ هُوَ أَعْلَمُ مِنْکَ وَ ذَاکَ إِذْ خَافَ عَلَی نَبِیِّهِ الْعُجْبَ قَالَ فَدَعَا رَبَّهُ أَنْ یُرْشِدَهُ إِلَی الْعَالِمِ قَالَ فَجَمَعَ اللَّهُ بَیْنَهُ وَ بَیْنَ الْخَضِرِ علیه السلام فَخَرَقَ السَّفِینَةَ فَلَمْ یَحْتَمِلْ ذَلِکَ مُوسَی وَ قَتَلَ الْغُلَامَ فَلَمْ یَحْتَمِلْهُ وَ أَقَامَ الْجِدَارَ فَلَمْ یَحْتَمِلْ ذَلِکَ وَ أَمَّا الْمُؤْمِنُ فَنَبِیُّنَا مُحَمَّدٌ رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله أَخَذَ بِیَدِی یَوْمَ الْغَدِیرِ فَقَالَ صلی الله علیه و آله مَنْ کُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِیٌّ مَوْلَاهُ فَهَلْ رَأَیْتَ الْمُؤْمِنِینَ احْتَمَلَ ذَلِکَ إِلَّا مَنْ عَصَمَهُمُ اللَّهُ مِنْهُمْ أَلَا فَأَبْشِرُوا ثُمَّ أَبْشِرُوا فَإِنَّ اللَّهَ قَدْ خَصَّکُمْ بِمَا لَمْ یَخُصَّ بِهِ الْمَلَائِکَةَ وَ النَّبِیِّینَ وَ الْمُؤْمِنِینَ بِمَا احْتَمَلْتُمْ مِنْ أَمْرِ رَسُولِ اللَّهِ.

منابع
image_pdf
بحارالانوار/104/233/37
تفسیر فرات/6
0 0 رای ها
رأی دهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest

0 نظرات
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x

دسترسی سریع

دسته بندی روایات