عمّار بن یاسر: در یکی از جنگ‌های رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله همراه ایشان بودم. علی علیه‌السلام پرچم‌داران سپاه دشمن را کشت و جمع آنان را از هم پاشید و عمروبن عبدالله جمحی و شیبة بن نافع را هم به قتل رساند. پیش رسول خدا(ص) آمدم و گفتم: یا رسول الله، واقعا که علی(ع) در راه خدا جهادی جانانه کرد. پیامبر(ص) فرمود: علی(ع) از من است و من هم از او هستم. او وارث علم من و اداکننده بدهی من و محقق‌کننده وعده‌هایم بعد از من و جانشین است. اگر او نبود، کسی بعد از من، مؤمن مخلص را نمی‌شناخت. جنگیدن با او جنگیدن با من است و جنگیدن با من هم جنگ با خداست. صلح با او، صلح با من است و صلحِ با من هم صلح با خداست. او پدر دو نوه من و امامان بعد از من است. خداوند از نسل او، امامان هدایت‌گری را قرار می‌دهد و مهدی(عج) این اُمّت، یکی از آن‌هاست.

عرض کردم: پدر و مادرم به فدایت، این مهدی(عج) کیست؟ فرمود: ای عمّار، خدای تبارک و تعالی با من عهد بسته که از نسل حسین(ع)، نُه امام به وجود بیاورد و نهمین نفر از آن‌ها از دید مردم غایب می‌شود. خدای عزّوجلّ در آیه «قُلْ أ رَءَیْتُمْ إنْ أصْبَحَ ماؤُکُم غَوْراً فَمَن یَأْتیکُم بِماءٍ مَعینِ»{اگر آبِ دراختیارتان در عمق زمین فرو رود، چه کسی دوباره آبی برایتان جاری می‌کند؟!»}(ملک/30) به همین مطلب اشاره دارد. او غیبتی طولانی دارد و همین باعث می‌شود که عده‌ای از عقیده به او برگردند و عده‌ای هم پابرجا بمانند. وقتی آخرالزمان شود، ظهور می‌کند و جهان را بعد از فراگیری ظلم، پر از عدل می‌کند. او بر سر تأویل قرآن می‌جنگد، همان‌طور که من بر سر تنزیل آن جنگیدم. او همنام و شبیه‌ترین فرد به من است.

ای عمّار، پس از من فتنه‌ای اتفاق خواهد افتاد، اگر چنین شد، پیرو علی(ع) و حزب او باش، زیرا او با حق است و حق با اوست.

ای عمّار، بعد از من، تو به همراه علی(ع) با دو گروه می‌جنگید: ناکثین و قاسطین؛ و گروهی سرکش تو را می‌کشند. عرض کردم: یا رسول الله، آیا این اتفاق به خاطر رضای خدا و رضای شما خواهد بود؟ فرمود: بله، و آخرین غذایی که می‌خوری، جرعه‌ای شیر خواهد بود.

أبوعبیدة بن محمد بن عمار(نوه عمار یاسر): وقتی جنگ صفین اتفاق افتاد، عمّار پیش امیرالمؤمنین علیه‌السلام رفت و گفت: ای برادر رسول خدا، به من اجازه جنگ می‌دهی؟ ایشان فرمود: رحمت خدا بر تو، صبر کن! مدتی بعد همین درخواست را مطرح کرد و همان جواب را شنید و وقتی برای بار سوّم آن را تکرار کرد، امیرالمؤمنین(ع) به گریه افتاد. عمّار به او نگاه کرد و گفت: یا امیرالمؤمنین، امروز همان روزی است که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله آن را برایم تعریف کرده بود. امیرالمؤمنین(ع) از اسب پیاده شد و عمّار را در آغوش گرفت و با او وداع کرد و فرمود: ابایقظان، خداوند از طرف پیامبر(ص) و اسلام جزای خیر به تو عنایت کند، چه خوب برادری بودی و چه یار خوب و همراهی!

بعد، هر دو گریه کردند. عمار گفت: به خدا قسم، فقط و فقط از روی بصیرت و آگاهی از تو پیروی کردم، چون در روز جنگ خیبر، رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله به من فرمود: ای عمّار، بعد از من فتنه‌ای اتفاق می‌افتد، اگر شد، از علی(ع) پیروی کن؛ زیرا او همراه با حق است و حق هم همراه اوست. در ادامه به من فرمود که بعد از او، تو با ناکثین و قاسطین می‌جنگی. یا امیرالمؤمنین، خداوند از طرف اسلام، بهترین پاداش را به تو عطا کند. حقیقتاً که به تکلیفت عمل کردی، پیام خدا را ابلاغ کردی و نصیحت کردی.

بعد سوار اسب شد و کمی آب خواست. گفتند: آب نداریم. مردی از انصار کاسه‌ای شیر برای او آورد و آن را خورد و گفت: این همان چیزی بود که رسول خدا(ص) به من وعده داده بود! سپس به سپاه معاویه حمله کرد و هشت نفر را کشت. در ادامه، دو نفر از لشکر شام به او حمله کردند و او را با نیزه زدند و به شهادت رساندند، خدا رحمتش کند.

وقتی شب شد، امیرالمؤمنین علیه‌السلام در میان جنازه‌ها می‌گشت تا عمّار را در بین آنها پیدا کرد. بعد، سرش را روی زانو گذاشت و در حالی که گریه می‌کرد این ابیات را زمزمه می‌کرد:

هان ای مرگ که رهایم نمی‌کنی، راحتم کن که همه دوستان را بردی!

می‌دانم که می‌دانی چه کسانی را دوست دارم، به همین خاطر است که انگار با راهنما می‌آیی!

متن عربی

عَنْ عَمَّارٍ: کنْتُ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ(ص) فِی بَعْضِ غَزَوَاتِهِ وَ قَتَلَ عَلِی(ع) أَصْحَابَ الْأَلْوِیةِ وَ فَرَقَّ جَمْعَهُمْ وَ قَتَلَ عَمْرَو بْنَ عَبْدِ اللَّهِ الْجُمَحِی وَ قَتَلَ شَیبَةَ بْنَ نَافِعٍ أَتَیتُ رَسُولَ اللَّهِ(ص) وَ قُلْتُ یا رَسُولَ اللَّهِ إِنَّ عَلِیاً قَدْ جَاهَدَ فِی اللَّهِ حَقَّ جِهَادِهِ فَقَالَ لِأَنَّهُ مِنِّی وَ أَنَا مِنْهُ وَ إِنَّهُ وَارِثُ عِلْمِی وَ قَاضِی دَینِی وَ مُنْجِزُ وَعْدِی وَ الْخَلِیفَةُ بَعْدِی وَ لَوْلَاهُ لَمْ یعْرَفِ الْمُؤْمِنُ الْمَحْضُ بَعْدِی حَرْبُهُ حَرْبِی وَ حَرْبِی حَرْبُ اللَّهِ وَ سِلْمُهُ سِلْمِی وَ سِلْمِی سِلْمُ اللَّهِ أَلَا إِنَّهُ أَبُو سِبْطَی وَ الْأَئِمَّةُ بَعْدِی مِنْ صُلْبِهِ یخْرِجُ اللَّهُ تَعَالَى الْأَئِمَّةَ الرَّاشِدِینَ وَ مِنْهُمْ مَهْدِی هَذِهِ الْأُمَّةِ فَقُلْتُ بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی یا رَسُولَ اللَّهِ مَا هَذَا الْمَهْدِی قَالَ یا عَمَّارُ إِنَّ اللَّهَ تَبَارَک وَ تَعَالَى عَهِدَ إِلَیّ أَنَّهُ یخْرِجُ مِنْ صُلْبِ الْحُسَینِ أَئِمَّةً تِسْعَةً وَ التَّاسِعُ مِنْ وُلْدِهِ یغِیبُ عَنْهُمْ وَ ذَلِک قَوْلُهُ عَزَّوَجَلَّ «قُلْ أَ رَأَیتُمْ إِنْ أَصْبَحَ ماؤُکمْ غَوْراً فَمَنْ یأْتِیکمْ بِماءٍ مَعِینٍ‏» یکونُ لَهُ غَیبَةٌ طَوِیلَةٌ یرْجِعُ عَنْهَا قَوْمٌ وَ یثْبُتُ عَلَیهَا آخَرُونَ فَإِذَا کانَ فِی آخِرِ الزَّمَانِ یخْرُجُ فَیمْلَأُ الدُّنْیا قِسْطاً وَ عَدْلًا وَ یقَاتِلُ عَلَى التَّأْوِیلِ کمَا قَاتَلْتُ عَلَى التَّنْزِیلِ وَ هُوَ سَمِیی وَ أَشْبَهُ النَّاسِ بِی یا عَمَّارُ سَیکونُ بَعْدِی فِتْنَةٌ فَإِذَا کانَ ذَلِک فَاتَّبِعْ عَلِیاً وَ حِزْبَهُ فَإِنَّهُ مَعَ الْحَقِّ وَ الْحَقُّ مَعَهُ‏ یا عَمَّارُ إِنَّک سَتُقَاتِلُ بَعْدِی مَعَ عَلِی صِنْفَینِ النَّاکثِینَ وَ الْقَاسِطِینَ تَقْتُلُک الْفِئَةُ الْبَاغِیةُ قُلْتُ یا رَسُولَ اللَّهِ أَ لَیسَ ذَلِک عَلَى رِضَا اللَّهِ وَ رِضَاک قَالَ نَعَمْ عَلَى رِضَا اللَّهِ وَ رِضَای وَ یکونُ آخِرُ زَادِک شَرْبَةً مِنْ لَبَنٍ تَشْرَبُهُ فَلَمَّا کانَ یوْمُ صِفِّینَ خَرَجَ عَمَّارُ بْنُ یاسِرٍ إِلَى أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ(ع) فَقَالَ لَهُ یا أَخَا رَسُولِ اللَّهِ أَ تَأْذَنُ لِی فِی الْقِتَالِ فَقَالَ مَهْلًا رَحِمَک اللَّهُ فَلَمَّا کانَ بَعْدَ سَاعَةٍ أَعَادَ عَلَیهِ الْکلَامَ فَأَجَابَهُ بِمِثْلِهِ فَأَعَادَ عَلَیهِ ثَالِثاً فَبَکى أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(ع) فَنَظَرَ إِلَیهِ عَمَّارٌ فَقَالَ یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ إِنَّهُ الْیوْمُ الَّذِی وَصَفَهُ رَسُولُ اللَّهِ(ص) وَ نَزَلَ‏ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(ع) عَنْ بَغْلَتِهِ وَ عَانَقَ عَمَّاراً وَ وَدَّعَهُ وَ قَالَ یا أَبَا الْیقْظَانِ جَزَاک اللَّهُ عَنْ نَبِیک وَ عَنِ الْإِسْلَامِ خَیراً فَنِعْمَ الْأَخُ کنْتَ وَ نِعْمَ الصَّاحِبُ کنْتَ ثُمَّ بَکى(ع) وَ بَکى عَمَّارٌ ثُمَّ قَالَ وَ اللَّهِ یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ مَا اتَّبَعْتُک إِلَّا بِبَصِیرَةٍ فَإِنِّی سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ یقُولُ یوْمَ خَیبَرَ یا عَمَّارُ سَتَکونُ بَعْدِی فِتْنَةٌ فَإِذَا کانَ ذَلِک فَاتَّبِعْ عَلِیاً وَ حِزْبَهُ فَإِنَّهُ مَعَ الْحَقِّ وَ الْحَقُّ مَعَهُ وَ إِنَّک سَتُقَاتِلُ بَعْدِی النَّاکثِینَ وَ الْقَاسِطِینَ فَجَزَاک اللَّهُ یا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ عَنِ الْإِسْلَامِ أَفْضَلَ الْجَزَاءِ لَقَدْ أَدَّیتَ وَ أَبْلَغْتَ وَ نَصَحْتَ ثُمَّ رَکبَ وَ رَکبَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(ع) وَ بَرَزَ إِلَى الْقِتَالِ‏ ثُمَّ إِنَّهُ دَعَا بِشَرْبَةٍ مِنْ مَاءٍ فَقِیلَ مَا مَعَنَا مَاءٌ فَقَامَ إِلَیهِ رَجُلٌ مِنَ الْأَنْصَارِ فَأَسْقَاهُ شَرْبَةً مِنْ لَبَنٍ فَشَرِبَهُ ثُمَّ قَالَ هَکذَا عَهِدَ إِلَی رَسُولُ اللَّهِ(ص) أَنْ یکونَ آخِرُ زَادِی شَرْبَةً مِنْ لَبَنٍ‏ ثُمَّ حَمَلَ عَلَى الْقَوْمِ فَقَتَلَ ثَمَانِیةَ عَشَرَ نَفْساً فَخَرَجَ إِلَیهِ رَجُلَانِ مِنْ أَهْلِ الشَّامِ فَطَعَنَاهُ وَ قُتِلَ رَحِمَهُ اللَّهُ فَلَمَّا کانَ فِی اللَّیلِ‏ طَافَ أَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ(ع) فِی الْقَتْلَى فَوَجَدَ عَمَّاراً مُلْقًى بَینَ الْقَتْلَى فَجَعَلَ رَأْسَهُ عَلَى فَخِذِهِ ثُمَّ بَکى(ع) وَ أَنْشَأَ یقُولُ:
أَلَا أَیهَا الْمَوْتُ الَّذِی لَسْتَ تَارِکی
أَرِحْنِی فَقَدْ أَفْنَیتَ کلَّ خَلِیلٍ
أَرَاک بَصِیراً بِالَّذِینَ أُحِبُّهُم
کأَنَّک تَأْتِی نَحْوَهُمْ بِدَلِیلِ‏

منابع
image_pdf
بحارالانوار/183/326/36
کفایة الاثر/120
0 0 رای ها
رأی دهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest

0 نظرات
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x

دسترسی سریع

دسته بندی روایات