سلمان فارسی: شخصی به نام جاثلیق که رئیس کلیسایی بود، همراه تعدادی از نصرانی‌ها نزد ابوبکر آمد و در مورد مسائلی سؤال کرد که ابوبکر از پاسخ عاجز شد. عمر گفت: ای نصرانی، دست از این لجاجت بردار وگرنه خونت را مباح می‌شماریم! رئیس کلیسا گفت: ای فلانی، با کسی که در جستجوی هدایت آمده عادلانه رفتار کن. مرا نزد کسی راهنمایی کنید که از او آن چه نیاز دارم بپرسم. علی علیه السلام آمد و از مسیحی خواست که سؤالاتش را از او بپرسد. نصرانی گفت: آن چه از این شیخ پرسیدم از تو می‌پرسم:

به من بگو که آیا تو در نزد خدا مؤمن هستی یا در نزد خودت؟

حضرت پاسخ داد: من در نزد خدا مؤمن هستم، همان طور که در اعتقاد خود نیز مؤمن هستم.

پرسید: به من بگو جایگاهت در بهشت کجاست؟

پاسخ گفت: در کنار پیامبر اُمّی در بهشت أعلی. هیچ شک و تردیدی به آن چه پروردگارم به من وعده داده ندارم.

پرسید: این وعده به جایگاهی را که گفتی چگونه فهمیدی؟

پاسخ گفت: به وسیله کتاب نازل شده و راستگویی پیامبر مرسل.

پرسید: چگونه به راستگویی پیامبرت پی بردی؟

پاسخ گفت: با آیات آشکار و معجزات قانع کننده.

پرسید: از خدا به من خبر بده، او کجاست؟

پاسخ گفت: خدای تعالی باعظمت‌تر از آن است که در جایی باشد و فراتر از مکان است و در زمان و مکان نمی‌گنجد. اکنون نیز این گونه است و از حالی به حال دیگر تغییر نمی‌کند.

پرسید: به من بگو که آیا خدای تعالی با حواس قابل درک است تا کسی که خواهان هدایت است با حواس به دنبال او باشد؟ اگر این گونه نیست، راه شناخت خدا چیست؟

پاسخ گفت: خدای جبار، برتر از آن است که به مقدار وصف شود، یا با حواس درک شود و با انسان‌ها مقایسه شود. و راه شناخت او مخلوقاتی است که عقل را به شگفت می‌آورد و عبرت‌گیرندگان را به وسیله آن چه آشکار و معقول است رهنمون می‌شود.

پرسید: به من بگو منظور پیامبرتان از این که گفته مسیح مخلوق است چیست؟

پاسخ گفت: معتقد به خلقت او همراه تدبیر، ظهور و تغییر او از حالی به حال دیگر است که ملازم اوست، و همچنین زیادت و نقصانی که از آن جدا نمی‌شود. نبوت را از او نفی نمی‌کند و او را از عصمت، کمال و تایید خارج نمی‌کند.

پرسید: با چه چیز از مردمی که پایین‌تر از تو هستند متمایز شدی؟

پاسخ گفت: با آن چه از علم گذشته و آینده‌ام که به تو نشان دادم.

پرسید: چیزی برای اثبات آن چه گفتی بیاور.

علی علیه السلام فرمود: ای نصرانی، تو از اقامتگاهت خارج شدی در حالی که از آن کسی که برای سؤال پرسیدن پیش او آمده‌ای نفرت داشتی. چیزی خلاف آن چه که از طلب هدایت نشان دادی، در دل پنهان کردی. در خوابت، مقام من به تو نشان داده شد و در خواب به تو گفته شد که با من سخن بگویی و برحذر داشته شدی از این که با من مخالفت کنی. به تو دستور داده شد که از من اطاعت کنی.

نصرانی گفت: به خدا قسم درست گفتی. من شهادت می‌دهم که خدایی جز الله نیست و محمد صلی الله علیه و آله فرستاده خداست و تو وصی رسول الله و شایسته‌ترین مردم به مقام او هستی. کسانی که همراه او بودند مسلمان شدند.

عمر گفت: ای مرد! سپاس خدایی را که تو را هدایت کرد، ولی باید بدانی که علم نبوّت در اهل بیت صاحب نبوّت است و حکومت بعد از پیامبر، به خواست مردم در دست کسی است که ابتدا با او سخن گفتی. نصرانی گفت: آن چه گفتی را فهمیدم و من به کار خود یقین دارم.

متن عربی

المناقب لابن شهرآشوب: زَاذَانُ عَنْ سَلْمَانَ الْفَارِسِیِّ فِی خَبَرٍ طَوِیلٍ: أَنَّ جَاثَلِیقاً جَاءَ فِی نَفَرٍ مِنَ النَّصَارَی إِلَی أَبِی بَکْرٍ وَ سَأَلَهُ مَسَائِلَ عَجَزَ عَنْهَا أَبُو بَکْرٍ فَقَالَ عُمَرُ کُفَّ أَیُّهَا النَّصْرَانِیُّ عَنْ هَذَا الْعَنَتِ وَ إِلَّا أَبَحْنَا دَمَکَ فَقَالَ الْجَاثَلِیقُ یَا هَذَا اعْدِلْ عَلَی مَنْ جَاءَ مُسْتَرْشِداً طَالِباً دُلُّونِی عَلَی مَنْ أَسْأَلُهُ عَمَّا أَحْتَاجُ إِلَیْهِ فَجَاءَ عَلِیٌّ علیه السلام وَ اسْتَسْأَلَهُ فَقَالَ النَّصْرَانِیُّ أَسْأَلُکَ عَمَّا سَأَلْتُ عَنْهُ هَذَا الشَّیْخَ خَبِّرْنِی أَ مُؤْمِنٌ أَنْتَ عِنْدَ اللَّهِ أَمْ عِنْدَ نَفْسِکَ فَقَالَ علیه السلام أَنَا مُؤْمِنٌ عِنْدَ اللَّهِ کَمَا أَنَا مُؤْمِنٌ فِی عَقِیدَتِی قَالَ خَبِّرْنِی عَنْ مَنْزِلَتِکَ فِی الْجَنَّهِ مَا هِیَ قَالَ مَنْزِلَتِی مَعَ النَّبِیِّ الْأُمِّیِّ فِی الْفِرْدَوْسِ الْأَعْلَی لَا أَرْتَابُ بِذَلِکَ وَ لَا أَشُکُّ فِی الْوَعْدِ بِهِ مِنْ رَبِّی قَالَ فَبِمَا ذَا عَرَفْتَ الْوَعْدَ لَکَ بِالْمَنْزِلَهِ الَّتِی ذَکَرْتَهَا قَالَ بِالْکِتَابِ الْمُنْزَلِ وَ صِدْقِ النَّبِیِّ الْمُرْسَلِ قَالَ فَبِمَا عَرَفْتَ صِدْقَ نَبِیِّکَ قَالَ بِالْآیَاتِ الْبَاهِرَاتِ وَ الْمُعْجِزَاتِ الْبَیِّنَاتِ قَالَ فَخَبِّرْنِی عَنِ اللَّهِ تَعَالَی أَیْنَ هُوَ قَالَ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَی یَجِلُّ عَنِ الْأَیْنِ وَ یَتَعَالَی عَنِ الْمَکَانِ کَانَ فِیمَا لَمْ یَزَلْ وَ لَا مَکَانَ وَ هُوَ الْیَوْمَ کَذَلِکَ وَ لَمْ یَتَغَیَّرْ مِنْ حَالٍ إِلَی حَالٍ قَالَ فَخَبِّرْنِی عَنْهُ تَعَالَی أَ مُدْرَکٌ بِالْحَوَاسِّ فَیَسْلِکَ الْمُسْتَرْشِدُ فِی طَلَبِهِ الْحَوَاسَّ أَمْ کَیْفَ طَرِیقُ الْمَعْرِفَهِ بِهِ إِنْ لَمْ یَکُنِ الْأَمْرُ کَذَلِکَ قَالَ تَعَالَی الْمَلِکُ الْجَبَّارُ أَنْ یُوصَفَ بِمِقْدَارٍ أَوْ تُدْرِکَهُ الْحَوَاسُّ أَوْ یُقَاسَ بِالنَّاسِ وَ الطَّرِیقُ إِلَی مَعْرِفَتِهِ صَنَائِعُهُ الْبَاهِرَهُ لِلْعُقُولِ الدَّالَّهُ لِذَوِی الِاعْتِبَارِ بِمَا هُوَ مِنْهَا مَشْهُورٌ وَ مَعْقُولٌ قَالَ فَخَبِّرْنِی عَمَّا قَالَ نَبِیُّکُمْ فِی الْمَسِیحِ إِنَّهُ مَخْلُوقٌ فَقَالَ أُثْبِتَ لَهُ الْخَلْقُ بِالتَّدْبِیرِ الَّذِی لَزِمَهُ وَ التَّصْوِیرِ وَ التَّغْیِیرِ مِنْ حَالٍ إِلَی حَالٍ وَ الزِّیَادَهِ الَّتِی لَمْ یَنْفَکَ مِنْهَا وَ النُّقْصَانِ وَ لَمْ أَنْفِ عَنْهُ النُّبُوَّهَ وَ لَا أَخْرَجْتُهُ مِنَ الْعِصْمَهِ وَ الْکَمَالِ وَ التَّأْیِیدِ قَالَ فَبِمَا بِنْتَ أَیُّهَا الْعَالِمُ مِنَ الرَّعِیَّهِ النَّاقِصَهِ عَنْکَ قَالَ بِمَا أَخْبَرْتُکَ بِهِ مِنْ عِلْمِی بِمَا کَانَ وَ مَا یَکُونُ قَالَ فَهَلُمَّ شَیْئاً مِنْ ذَلِکَ أَتَحَقَّقْ بِهِ دَعْوَاکَ قَالَ علیه السلام خَرَجْتَ أَیُّهَا النَّصْرَانِیُّ مِنْ مُسْتَقَرِّکَ مُسْتَنْکِراً لِمَنْ قَصَدْتَ بِسُؤَالِکَ لَهُ مُضْمِراً خِلَافَ مَا أَظْهَرْتَ مِنَ الطَّلَبِ وَ الِاسْتِرْشَادِ فَأُرِیتَ فِی مَنَامِکَ مَقَامِی وَ حُدِّثْتَ فِیهِ بِکَلَامِی وَ حُذِّرْتَ فِیهِ مِنْ خِلَافِی وَ أُمِرْتَ فِیهِ بِاتِّبَاعِی قَالَ صَدَقْتَ وَ اللَّهِ وَ أَنَا أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّهِ صلی الله علیه و آله وَ أَنَّکَ وَصِیُّ رَسُولِ اللَّهِ وَ أَحَقُّ النَّاسِ بِمَقَامِهِ وَ أَسْلَمَ الَّذِینَ کَانُوا مَعَهُ فَقَالَ عُمَرُ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی هَدَاکَ أَیُّهَا الرَّجُلُ غَیْرَ أَنَّهُ یَجِبُ أَنْ تَعْلَمَ أَنَّ عِلْمَ النُّبُوَّهِ فِی أَهْلِ بَیْتِ صَاحِبِهَا وَ الْأَمْرَ مِنْ بَعْدِهِ لِمَنْ خَاطَبْتَهُ أَوَّلًا بِرِضَا الْأُمَّهِ قَالَ قَدْ عَرَفْتُ مَا قُلْتَ وَ أَنَا عَلَی یَقِینٍ مِنْ أَمْرِی.

منابع
image_pdf
بحارالانوار/39/308/41
مناقب آل ابی طالب/417/1
0 0 رای ها
رأی دهی به مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest

0 نظرات
قدیمی‌ترین
تازه‌ترین بیشترین رأی
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها
0
افکار شما را دوست داریم، لطفا نظر دهید.x

دسترسی سریع

دسته بندی روایات